با ورود دانش آموزان به مقاطع پایانی در هر دوره تحصیلی، معمولاً با این اخبار مواجه می‌شوند که برای داشتن آینده‌ای بهتر، لازم است تا در آزمون های استعدادهای درخشان شرکت کنند و وارد مدارس خصوصی مربوطه شوند. راه یافتن به این مدارس تنها به داشتن هوش و بهره ذهنی بالا به همراه تمرکز و استعداد زیاد در تست زدن نیاز دارد که معمولاً برای دانش آموزان معمولی کمی سخت است، اما این دانش آموزان با تلاش و همراهی خانواده موفق می‌شوند تا وارد این مدارس در مقاطع بالاتر از دبستان شوند؛ اما این پایان مسیر نیست و در دوران تحصیل در دانشگاهنیز، دانشجویان می‌توانند به شرایط ممتاز و ویژه‌ای که مخصوص دانشجویان استعداد درخشان است، دسترسی پیدا کرده و مسیر تحصیل خود را متمایز کنند.
استعداد درخشان چیست؟
سمپاد یا معاونت پرورش استعدادهای درخشان، یکی از زیر مجموعه‌های مرکز ملی استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان در ایران است که در چند سال گذشته، به نام سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان نام گذاری شده بوده است. این مرکز یکی از معاونت‌هایی است که بر امور تحصیلی دانش آموزان و دانشجویانی که از بهره هوشی بالاتری در دروس نظری و عملی برخوردار هستند، حمایت می‌کند. تیزهوشان نامی است که به‌صورت عام مردم به مدارس استعدادهای درخشان می‌گویند. این سازمان مدارس راهنمایی و دبیرستانی، در شهرهای پرجمعیت تر دارد و دانش آموزان برای ورود به آن‌ها باید در آزمون استعدادهای درخشان که برای ورود به دو مقطع متوسطه اول و متوسطه دوم بوده و بر پایه ارزیابی دروس ریاضی، علوم و فارسی است پذیرفته شوند.
دانشجوی استعداد درخشان کیست؟
یکی از بهترین ایده‌هایی که در سال‌های اخیر برای جلوگیری از فرار مغزها صورت گرفت، امتیازاتی بود که در برای دانشجویان در مقطع کارشناسی در نظر گرفته شد. از جمله این امتیازات سهمیه استعداد درخشان است که دانشجویانی که مشمول این سهمیه باشند می‌توانند بدون شرکت در آزمون کارشناسی ارشد، ادامه تحصیل بدهند. بدون شک این امتیاز به راحتی برای تمام دانشجویان به دست نمی‌آید. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
چگونه استعداد درخشان شویم؟
برای اینکه دانشجویان بتوانند از سهمیه استعداد درخشان خود استفاده کنند، لازم است تا در دوره تحصیلشان شرایط استفاده از سهمیه استعداد درخشان را به دست آورند. در ادامه این شرایط کلی داوطلبان برای استفاده از سهمیه پذیرش بدون آزمون در کنکور آورده شده است.
- متقاضیان باید در پایان نیمسال ششم تحصیلی خود، حدود سه چهارم واحدهای درسی‌شان را گذرانده باشند و در مقایسه معدل‌ها نیز باید جزو پانزده درصد برتری باشند که معدل کل آن‌ها در بین دانشجویان هم رشته و هم ورودی بالاتر است.
- دانشجوی متقاضی بایستی در حداکثر در هشت نیمسال تحصیلی فارغ التحصیل شود. این بند تنها یک استثناء دارد آن هم این است که دانشجو دارای شرایط خاص باشد.
- دانشجویان متقاضی استفاده از این سهمیه تنها برای سال تحصیلی پیوسته پس از دانش آموختگی امکان استفاده از سهمیه خود را دارند.
- استفاده از سهمیه استعداد درخشان برای دانشجویان، تنها برای یک بار امکان دارد.
- دانشجویانی که متقاضی استفاده از این سهمیه خود هستند، تنها در رشته‌هایی که با رشته تحصیلی‌شان در مقطع کارشناسی مرتبط باشد، امکان ادامه تحصیل را دارند.
- دانشجویان برای استفاده از سهمیه خودشان در هر دانشگاهی که مدنظر دارند، باید اطلاعیه جداگانه آن دانشگاه را در رابطه با ثبت نام بدون آزمون دانشجویانش مطالعه کرده و آن‌ها را بداند.
سهمیه استعداد درخشان چیست؟
دانشگاه ها هر سال می‌توانند درصدی از کل ظرفیت پذیرش دانشجوهایشان را در مقطع کارشناسی ارشد به پذیرش بدون آزمون اختصاص دهند و این سهمیه را در اختیار دانشجویان استعداد درخشان قرار دهند. به طور کلی دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد دارند، باید در آزمون کارشناسی ارشد شرکت و رتبه قبولی برای پذیرش در این مقطع را کسب کنند، اما شرایط برای کسانی که بر اساس آیین‌نامه می‌خواهند پذیرفته شوند، وزارت علوم این دانشجویان را از دو طریق شناسایی می‌کند. دسته اول دانشجویانی هستند که در آزمون ها و المپیادهای علمی موفق به کسب رتبه و مدال شده‌اند. دسته دوم دانشجویانی اند که دارندگان معدل‌های بالا هستند؛ که در رابطه با پذیرش این دانشجویان شرایط و ضوابط را در قسمت قبل به طور کامل توضیح دادیم.
تاثیر سهمیه استعداد درخشان در کنکور ارشد
آزمون کنکور تنها روش پذیرش دانشجویان برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد نیست و استفاده از سهمیه استعداد درخشان کمک شایانی برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد برای دانشجویانی است که در دوره تحصیلشان در مقطع کارشناسی به خوبی از پس گذراندن واحدهای درسی برآمده‌اند و می‌توانند از این تلاش مستمر و پیوسته استفاده کنند.
مهلت استفاده از سهمیه استعداد درخشان
دانشجویان باید پس از انتشار فراخوان‌های پذیرش بدون کنکور دانشگاه ها، شرایط و ضوابط هر دانشگاه ها را برای پذیرفتن دانشجویان استعداد درخشان را مطالعه کنند و در زمان مشخص اقدام به ثبت نام نمایند. این فراخوان‌ها معمولاً هم‌زمان با ثبت نام کنکور آزمون کارشناسی ارشد منتشر می‌شود.
نحوه استفاده از سهمیه استعداد درخشان
دانشجویانی که متقاضی استفاده از سهمیه استعداد درخشان خود هستند لازم است تا پس از انتشار فراخوان دانشگاه ها، با مراجعه به سامانه ثبت نام دانشگاه مورد نظرشان، به راحتی از زمان و نحوه ثبت نام این سهمیه دانشگاه ها آگاه شده و با وارد کردن اطلاعات لازم، منتظر اعلام نتایج پذیرفته شدگان باشند. دانشگاه ها با توجه به ظرفیتی که برای پذیرش بدون آزمون قرار داده‌اند، با بررسی و تائید مواردی که باید دانشجویان داشته باشند و پس از مطابقت آن‌ها، از بندهای تسهیلاتی در نظر گرفته شده استفاده می‌کنند.
شرایط استعداد درخشان چیست؟
شرایط دانشجویان استعداد درخشان هر ساله تغییراتی را دارد که متقاضیان پس از اطلاع از این تغییرات، برای استفاده از این شرایط لازم است تا از سهمیه در نظر گرفته شده بر اساس آیین‌نامه استعدادهای درخشان وزارت علوم استفاده کنند. همچنین هر دانشگاه مشاوران و کارشناسان آموزشی را دارد که به دانشجویان کمک می‌کنند تا بتوانند از سهمیه‌هایشان استفاده کرده و در رشته موردنظرشان تحصیل کنند.
مزایای استعداد درخشان برای دکتری
پذیرش بدون آزمون دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد، با نام دکتری استعداد درخشان معرفی می‌شود که یکی از بهترین روش‌هایی است که برای ورود دانشجویان به مقطع دکترای تخصصی یا PHD است. این پذیرش برای دانشگاه های مختلف با سهمیه ها و ظرفیت‌های مختلف در نظر گرفته شده است و هم در دانشگاه های سراسری و هم در دانشگاه های آزاد اسلامی انجام می‌شود. شرایط متقاضیان پذیرش دکتری بدون کنکور یا دکتری استعداد درخشان در سال‌های قبل نوسانات زیادی داشته است و آیین‌نامه‌های آن طبق قوانین و ضوابط دانشگاه ها تغییر کرده است.