اگر در آستانه شروع نوشتن پایان نامه اید و مطلب قبلی درباره اصول انتخاب موضوع پایان نامه رو هم مطالعه کردید، باید بگیم یک خبر بد براتون داریم و یک خبر خوب! معمولاً افراد ترجیح میدن خبر بد رو زودتر بشنون پس باید بهتون بگیم که اکثر شما دانشجوها نمی تونید روی کمک زیادی از سوی استاد راهنما حساب کنید چون معمولاً استادها درگیری و دغدغه بسیار زیادی دارن و کمتر فرصت می‌کنن گام به گام با یک دانشجو در مراحل نوشتن پایان نامه پیش برن. نقش استاد راهنما بیشتر در حد یک سری راهنمایی‌های کلیه
اما خبر خوب اینه که ما در این مطلب، یک راهنمای جمع و جور اما کاربردی درباره آموزش گام به گام پایان نامه نویسی ارشد تهیه کردیم و در اختیارتون گذاشتیم، پس بدون معطلی بریم سر اصل مطلب و پاسخ به این سوال که برای برای نوشتن پایان نامه چه کار باید کرد؟
برای نوشتن پایان نامه چه کار باید کرد
برای بسیاری از شما، پایان نامه اولین کار پژوهشی و تحقیقاتیه که دارید به طور اصولی در طول عمر تحصیلیتون انجام می‌دید. اگر تا پیش از این پروژه‌های تحقیقاتی‌تون رو با جستجو در گوگل حل و فصل می‌کردید اینجا دیگه کار به این آسونی نیست؛ اما فرآیند عجیب و غریبی هم در کار نیست. کافیه با اصول روش تحقیق یا متدولوژی که در سال‌های کارشناسی یا کارشناسی ارشد درسش رو پاس گردید آشنا باشید. پس به‌عنوان اولین گام لازمه که یکبار فرایند نوشتن پایان نامه رو از ابتدا تا انتها، به طور عملی و کاربردی یاد بگیرید.
نوشتن پایان نامه چقدر زمان میبرد
قدم بعدی زمانبندی کارها و مقید کردن خودتون به انجام تمام مراحل در زمان تعیین شده است. در اینجا می‌تونیم یک تکنیک رو بهتون پیشنهاد بدیم: اکثر شما با to do list ها آشنایید و ممکنه بارها ازشون استفاده هم کرده باشید. ما معمولاً کارهامون رو به این شکل در to do list لیست مرتب می کنیم: (مثلاً)
- مرتب کردن ایده ها
- مشورت کردن با استاد
- رفتن به کتابخانه و بررسی پایان نامه های مرتبط
تکنیکی که در این جا میشه برای مدیریت زمان در نوشتن پایان نامه ازش استفاده کرد اینه که با لحن قاطع‌تری برای خودمون، to do list تهیه کنیم یعنی کار ها را به این شکل بنویسیم:
- ایده ها رو مرتب کن
- با استاد مشورت کن
- به کتابخانه برو و پایان نامه‌های مرتبط رو بررسی کن.
با این تغییر کوچیک، احساس مسئولیت بیشتری برای به انجام رسوندن وظایفمون در زمان مقرر خواهیم داشت.
حالا وقتشه کمی جزئی‌تر به مسئله نگاه کنیم.
مراحل نوشتن یک پایان نامه خوب
در مراحل آموزش گام به گام نوشتن پایان نامه ارشد، بعد از انتخاب موضوع و عنوان، چکیده نقش مهمی رو در مراحل آغازین پایان نامه ایفا میکنه؛ دلیلش هم اینه که شما در چکیده فرصت دارید خواننده رو به مطالعه این پایان نامه ترغیب کنید. وظیفه اصلی شما موقع نوشتن چکیده، پاسخ دادن به برخی از سوال‌هاییه که ممکنه در ذهن مخاطب به وجود اومده باشه، مثلاً:
- مسئله‌ی محوری این پژوهش چیه؟
- پرداختن به این مسئله در پایان نامه تون چیه؟
- پژوهش از چه طریقی انجام شده و چه نتیجه و ثمره ای از این پژوهش حاصل شده.
یادتون باشه که چکیده معمولاً بیش از چهارصد کلمه نیست. بعد میریم سراغ فهرست که دو نکته مهم رو باید درش رعایت کرد:
- یکی اینکه عناوین ذکر شده در فهرست باید دقیقاً با عناوین خود متن یکی باشن.
- دوم اینکه عناوین تا حد امکان مختصر و در عین حال گویا باشن. جمله های طولانی برای عنوان مناسب نیستن.
پایان نامه های کارشناسی ارشد طبق استاندارد اکثر دانشگاه ها شامل ۵ فصل هستند:
- فصل اول: مقدمه و طرح مسئله (کلیات تحقیق)
- فصل دوم: مروری بر منابع یا روش تحقیق
- فصل سوم: مدل ها و ایده های تحقیق
- فصل چهارم: نتایج تحقیق
- فصل پنجم: نتیجه گیری جمع بندی و پیشنهادات
نحوه نوشتن فصل 1 پایان نامه
فصل اول پایان نامه مقدمه و طرح مسئله هست. مقدمه اولین بخش فصل اول پایان نامه است اما معمولاً از آخرین بخش‌هاییه که برای نوشتن پایان نامه به سراغش میریم. پس از اینکه بخشهای دیگر پایان نامه رو تکمیل کردید میتونید برگردید و به نوشتن مقدمه بپردازید. در مقدمه هم مثل چکیده، جمله آغازین بسیار مهمه چون خواننده با خوندنش می‌تونه متقاعد بشه که پایان نامه رو تا انتها بخونه.
نحوه نوشتن فصل 2 پایان نامه
فصل دوم مروری بر منابعه که در اون روش تحقیق توضیح داده میشه. هنگام نوشتن پایان نامه، اهمیت این فصل از این جهته که مخاطب با خوندنش تصمیم می‌گیره نتایج به دست آمده در این پژوهش چقدر درست و قابل اعتمادند. در این بخش از پایان نامه باید پیشرفت اطلاعات و دانش پژوهشگر در رشته تحقیقاتی مورد نظر به خوبی مشهود باشه. فصل دوم باید به شکلی تهیه بشه که موارد زیر رو در بر بگیره:
- استفاده از تجربیات دیگران و پژوهش‌های مرتبط پیشین توسط محقق
- افزوده شدن اطلاعات محقق در رابطه با موضوع مورد مطالعه
- آشکار شدن نواقص اطلاعاتی و ضعف های موجود در رابطه با موضوع تحقیق
- توان مقایسه کردن روشهای مختلف تحقیق و انتخاب بهترین روش برای مسئله مورد مطالعه
نحوه نوشتن فصل 3 پایان نامه
می‌رسیم به یکی از بخشهای تعیین‌کننده در نوشتن پایان نامه ارشد که همون بخش مدل‌ها و ایده‌های تحقیقه. متغیر مورد مطالعه در این فصل معرفی میشه. متغیرهایی که اندازه‌گیری میشن از همان زمان طرح و برنامه‌ریزی یک تحقیق اهمیت بسیار زیادی دارن چون اهداف تحقیق با متغیرها در ارتباط مستقیم هستن. پس علاوه بر اینکه باید هنگام انتخاب متغیرها دقت زیادی داشت، باید برای مخاطب هم به خوبی تشریح بشن.
نحوه نوشتن فصل 4 پایان نامه
تقریبا میشه گفت اونچه که در مراحل قبلی می‌کاریم در فصل چهارم باید درو کنیم چون هر آزمایش، شبیه سازی یا معادله‌ای که در طول پایان نامه حل کردیم، نتایجشون به عنوان یافته‌های تحقیق در فصل چهارم بیان میشن. به عبارت دیگه فصل چهارم پایان نامه فصلیه که به پرسش‌های مطرح شده در فصل اول پاسخ داده میشه. مهمترین نکاتی که برای نوشتن فصل چهار پایان نامه باید رعایت کنید:
- برای گویاتر شدن نتایج می تونید اون‌ها رو در قالب جدول، اینفوگرافیک، نمودار و... نشون بدید.
- نتایج رو کاملا دقیق و جزئی بیان کنید تا دیگران هم بتونن تفسیر خودشون رو از موضوع داشته باشند.
- نتایج اصلی و کلیدی نباید در جملات دوپهلو و مبهم بیان بشن بلکه کاملاً واضح و روان باید به اطلاع مخاطب برسن.
نحوه نوشتن فصل 5 پایان نامه
بعد از این فصل نوبت میرسه به خلاصه تحقیق و تفسیر و ارائه پیشنهادات. اهمیت فصل پنجم از این جهته که می‌تونه به طور مختصر و خلاصه، بخشهای مهم تحقیق رو بازگو کنه و اگر شخصی فرصت مطالعه کل پایان نامه رو نداشته باشه با خواندن فصل ۵ بتونه دریافت درستی از کل موضوع داشته باشه.
بخش منابع و مراجع هم یکی از بخش هاییه که باید حتماً درباره اصول و روش‌هاش به طور مفصل مطالعه داشته باشید. شاید یکی از مطالب آینده به طور خاص به موضوع روشهای ارجاع دادن و رفرنس نویسی در نوشتن پایان نامه اختصاص پیدا کنه.
در نهایت پایان نامه شما به ویرایش نیاز داره پس بهتره بعد از اتمام، پایان نامه را چند بار بخونید تا مطمئن بشید هیچ اشتباه تایپی، املایی یا جمله بندی در متن وجود نداره. برای شروع نوشتن پایان نامه، این راهنمای کلی کمک میکنه دورنمایی از نقشه راهتون داشته باشید. برای مطالب بعدی بلاگ استادیو به ما پیشنهاد بدید که به کدوم موضوعات مرتبط با پایان نامه به طور جزئی‌تر و مفصل‌تر بپردازیم.